Türkiye, yapay zeka teknolojilerinde küresel bir oyuncu olma yolunda önemli adımlar atıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın "2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi"nde yapay zeka, AR-GE ve inovasyonun temel yapı taşı olarak belirlendi. Bu strateji doğrultusunda, Türkçe Büyük Dil Modeli geliştirilmesi ve üretken yapay zeka modellerinin desteklenmesi hedefleniyor. Bakanlık, veri işleme ve yüksek başarımlı hesaplama kapasitesini artırmak için "Yapay Zeka Süper Bilgisayar Yatırım Programı"nı hayata geçirdi. Bu programın en önemli çıktısı ise, 80 binden fazla işlemci çekirdeği ve 312 GPU kartıyla Türkiye'nin en güçlü süper bilgisayarı ARF oldu. ARF, bilimsel araştırmalarda çığır açacak yeni fırsatlar sunuyor ve iklim modellemesi, biyoteknoloji ve tıp bilimleri gibi alanlarda kullanılıyor. ARF'ın kapasitesini daha da artırmak için ise, süper iletken kubitlere dayalı bir kuantum bilgisayarın entegrasyonu planlanıyor.

Türkiye'nin Süper Bilgisayar Altyapısı

ARF, "Türk Ulusal Bilim e-Altyapısı" (TRUBA) bünyesinde hizmet veriyor. TRUBA, özel sektör, kamu ve üniversitelerin yüksek performanslı hesaplama ihtiyaçlarını karşılıyor. Doğrudan sıvı soğutma teknolojisiyle donatılan ARF, akademik ve özel sektör araştırmacılarına üstün bir hesaplama gücü sunuyor. Bu altyapı, Türkiye'nin bilimsel araştırma yetkinliklerini geliştirerek küresel rekabet gücünü artırmayı hedefliyor. TÜBİTAK, araştırmacılara ek olarak, EuropHPC Programı kapsamında İspanya'da bulunan MareNostrum5 süper bilgisayarı erişimini de sağlıyor. Kasım 2024'te Top500 listesinde 35. sırada yer alan MareNostrum5, yapay zeka optimize süper bilgisayar olarak güncellenerek sanayi ve kamuya hizmet veriyor.

Yapay Zeka Ekosisteminin Gelişimi

ARF'ın mevcut kullanımının yaygınlaştırılması için yeni politika ve mekanizmalar geliştirilecek. Üniversiteler, kamu ve özel sektörün yapay zeka teknolojilerine uyum sağlaması ve bu teknolojileri geliştirmesi desteklenecek. Bu kapsamda, yapay zeka teknolojileriyle çalışan araştırmacılar için hesaplama kaynağı sunan ARF-ACC sistemi de devreye alındı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın desteğiyle kurulan BSC Yapay Zeka Fabrikası (BSC-AIF) ise, EuroHPC Ortak Girişimi tarafından desteklenen 7 yapay zeka fabrikasından biri oldu. Bu fabrikalar, yapay zeka ekosisteminin hızla gelişmesine katkı sağlayacak.

Kuantum Bilgisayar Entegrasyonu

Türkiye, yapay zeka alanında küresel bir lider olma hedefiyle, ARF süper bilgisayarına entegre edilecek kuantum bilgisayar alımına hazırlanıyor. En az 20 fiziksel süper iletken kubit içeren bu kuantum bilgisayar, yapay zeka araştırmalarında yeni bir çağın başlangıcını işaret ediyor. Bu adım, Türkiye'nin yapay zeka teknolojilerindeki öncü rolünü pekiştirecek ve bilimsel araştırmalarda yeni ufuklar açacaktır. Hem ARF hem de kuantum bilgisayarın entegrasyonu, Türkiye'nin yapay zeka alanında atılım yapmasını sağlayacak önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.