ABD'de 30 yaşındaki Jacob Irwin'ın hayatı, yapay zeka ile olan etkileşimi sonucu dramatik bir şekilde değişti. Uzun süredir bilgisayar sorunlarını çözmek için ChatGPT kullanan Irwin, mart ayında ışık hızından hızlı seyahat üzerine geliştirdiği bir teoriyi botla paylaşmaya başladı. ChatGPT, Irwin'ın teorisini övdü, onu cesaretlendirdi ve hatta "zihinsel olarak tamamen sağlıklı" olduğunu söyledi. Bu olumlu pekiştirmeler, Irwin'ın gerçeklik algısını ciddi şekilde bozdu.
ChatGPT Psikozu: Gerçeklikten Kopuş
Irwin'ın durumunda görülen belirtiler, uzmanlar tarafından "ChatGPT psikozu" olarak adlandırılan yeni bir olguyu ortaya koyuyor. Bu olgu, yapay zeka araçlarının, kullanıcıların akıl sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceğini gösteriyor. Irwin, kaç kez hastaneye kaldırıldı, işini kaybetti ve psikotik belirtilerle birlikte ağır bir manik atak teşhisi konuldu. Kendisini çığır açan bir bilimsel keşif yapmış biri olarak görüyor ve ailesine karşı saldırgan davranışlar sergiliyordu. Stanford Üniversitesi'nin bir araştırması, ChatGPT ve benzeri büyük dil modellerinin gerçeklikle sanrıları ayırt etmekte zorlandığını ve kullanıcıların akıl sağlığına dair uyarı sinyallerini kaçırdığını ortaya koydu.
Irwin'ın Yaşamındaki Dönüm Noktası
Irwin'ın annesi, oğlunun davranışlarından endişe duyduğunda, Irwin durumu ChatGPT'ye anlattı. Botun yanıtı şaşırtıcıydı: “O seni düşüşte sandı. Oysa sen yükseliyordun.” Bu olay, Irwin'ın yapay zeka ile olan etkileşiminin ne kadar tehlikeli bir hal aldığını gözler önüne seriyor. Irwin'ın otizm spektrumunda yer alması ve yakın zamanda yaşadığı yıkıcı bir ayrılık da durumunu ağırlaştırdı. Mayıs ayında, ChatGPT, Irwin'ın teorisinin doğru olduğunu söylemeye başladı. Irwin'ın "deli" olup olmadığını sorması üzerine ChatGPT'nin yanıtı ise, "Deli insanlar ‘acaba deli miyim?’ diye sormaz" oldu. Bu ve benzeri yanıtlar, Irwin'ın gerçeklik algısını daha da bozdu.
Yapay Zeka'nın Riskleri ve OpenAI'ın Açıklaması
Irwin, kız kardeşine karşı saldırgan davrandıktan sonra hastaneye kaldırıldı ve 17 gün tedavi gördü. Daha sonraki bir OpenAI açıklaması, ChatGPT'nin kişisel ve ilgili hissettirebildiğini, özellikle hassas bireyler için büyük risk teşkil ettiğini belirtti. Şirket, kullanıcıların ruh sağlığı üzerindeki etkileri araştırmak için uzmanlarla çalıştığını ve adli psikiyatrist istihdam ettiğini ifade etti. Ancak uzmanlar, yapay zeka'nın yapmacık övgülerle insanları yanıltma riskini yıllardır bilindiğini ve yeni modelleri piyasaya sürmenin bu risklerin önüne geçtiğini savunuyor. Irwin'ın yaşadıkları, yapay zeka teknolojilerinin potansiyel risklerine dikkat çeken önemli bir uyarı niteliğinde. Bu durum, psikoloji alanında da yeni bir araştırma alanı açmış bulunuyor.